Zijn alle speltproducten laag in FODMAP’s?
Wij en het team van Monash University (Australie) krijgen veel vragen over speltbevattende producten, dus hopelijk helpt deze blog.
Wat is spelt?
Spelt is een oude vorm van tarwe. Het heeft een aantal verschillende eigenschappen vergeleken met onze huidige tarwegraan zoals dat de korrels van tarwe worden gepeld, de graankorrels van spelt zijn moeilijker te verwerken. Dit is waarschijnlijk een van de belangrijkste redenen waarom tarwe meer wordt gebruikt door de landbouw. Gelukkig wint spelt het aan populariteit.
Monash test in hun laboratorium alle voedingsmiddelen gevriesdroogd een aantal keer. Uit hun FODMAP analyse van spelt is gebleken dat speltbloem doorgaans lager in totaal aantal FODMAP’s is dan tarwe. Zoals je op het plaatje hierboven ziet zijn zowel rogge, tarwe en spelt hoger in FODMAP’s dan glutenvrij meel van haver, rijst en/of maïs.
Echter, betekent dit dat het brood gemaakt van spelt wel laag in FODMAP’s is? Misschien weet je al dat door verschillende processen en bewerkingstechnieken het FODMAP gehalte verandert in voedingsmiddelen.
Hieronder zie je een plaatje van verschillende soorten brood. De meeste FODMAP’s zitten in gewoon tarwebrood (wheat multigrain bread), en daarna in gewoon speltbrood (spelt bread). De broden met de minste FODMAP’s zijn zowel het speltdesem brood als het glutenvrij brood. Let op: de hoeveelheid FODMAP’s in zowel speltdesembrood als in glutenvrij brood zit net onder de groene stippellijn (below the green line = low FODMAP), de hoeveelheid dat er net niet teveel FODMAP’s in zitten. Dit betekent dat ook in glutenvrij en speltdesem brood wel wat FODMAP’s zitten! Waarom zit in speltdesem brood veel minder FODMAP’s dan in gewoon speltbrood? Zeer waarschijnlijk komt dit door het fermenteren. Door op de traditionele manier brood te maken met desem (dit is een lang fermentatieperiode) gebruiken de micro-organismen (zoals de lactobacilli) de FODMAP’s die aanwezig zijn in de speltbloem: de FODMAP’s worden als het ware afgebroken.
Dat glutenvrij brood weinig FODMAP’s bevat komt vanwege de meelsoorten. Rijs, haver, mais, quinoa bevatten van zichzelf weinig tot geen FODMAP’s.
Speltproducten hoog in FODMAP’s?
Speltbrood gemaakt met behulp van de traditionele zuurdesem methode moet volgens Monash laag zijn in FODMAP’s zijn en is daarom geschikt tijdens het volgen van het FODMAP dieet (eliminatiefase). Maar dit geldt niet voor alle producten die spelt bevatten!
In de Low FODMAP diet app en staat 148 gram gekookte speltpasta op rood ivm hoge FODMAP hoeveelheden en staat 74 gram gekookte speltpasta op groen als zijnde onder de groene stippellijn ivm laag in FODMAP’s. Op onze FODMAP dieet checklijsten hebben we speltpasta op de beperkte lijst in het oranje gezet met een portie van 100 gram gekookt. Dit betekent dat 100 gram gekookte speltpasta wellicht een beetje FODMAP’s bevat maar wel veilig is om te eten tijdens het FODMAP dieet. Wil je voor save spelen? Neem dan minder dan 100 gram gekookte speltpasta (wat al heel weinig is!) en kies voor glutenvrije pasta. Speltvlokken zijn rood! Dus neem deze liever niet.
En vergeet niet: onze Nederlandse speltbloem is (nog) niet getest! Dus we weten niet hoe hoog of laag onze speltbloem en speltproducten in FODMAP’s zijn. Ons advies: wees in de eliminatiefase met het FODMAP dieet beperkt met spelt! En als je spelt neemt: liever alleen speltdesembrood maximaal 2 sneetjes per keer en verder: onderzoek je eigen tolerantie!
Heb jij het SPELT KOOKBOEK AL?
Zijn er supermarkten die speltdesum verkopen?
Als aanvulling op mijn vraag, ik bedoel speltdesumbrood.
Die zijn er zeker! Even vragen bij je eigen supermarkt welke broodjes precies spelt zuurdesem zijn. O.a. Marqt verkoopt spelt zuurdesem.
Zeer interessant. Kan je ook wat zeggen over het Liefde en Passiebrood, van de AH ? er staat op 100% spelt maar ik vermoed niet zuurdesem?
Klopt dat?
Daar zit sinds kort specerijen (ui/knoflook) in dus dat is helaas niet meer geschikt 🙁
Sinds wanneer is dit? Aangezien ik ineens veel last heb na AH spelt brood, en vroeger niet zou ik dat graag willen weten zodat ik het in mijn schema kan verwerken dat het daardoor wellicht komt. En is de hoeveelheid zodanig dat ik heel erg veel last kan hebben?
Sinds ca. een half jaar is het bekend, maar het zou natuurlijk goed kunnen dat ze het daarvoor ook al gebruikte 🙂
Beste Lisa
Er zit inderdaad een heel klein beetje ui in, de meeste mensen hebben er geen last van en voor de zekerheid zeggen we beter niet doen tijdens de eliminatiefase, daarnaast is het brood ook niet volledig met zuurdesem gemaakt.
groetjes
Vanwege histamine kan ik beter geen zuurdesembrood eten dus ik wil graag zelf brood maken van speltbloem.
Zou dit verantwoord zijn qua fodmap als ik 2 sneetjes per dag zou eten?
Beste Foksola,
zuurdesem lijkt mij niets met histamine te maken te hebben of bedoel je tarwedesem? Je kan zeker proberen zelf speltbrood (of spelt icm met ander meel zoals rijstmeel, tapiocameel, boekweitmeel) te maken dan weet je bijna zeker dat je laag in zowel histamine als fodmap’s zit. Succes!
Ik koop mijn “Speltbrood op zuurdesem basis van de Duitse bakker” bij de Estafette biologische winkel. Verdraag 2 tot 3 sneetjes per dag. Ik vries een voorraad in en stop het voor gebruik in de broodrooster (of ontdooi in de magnetron).
Hoe zit het met crunchy spelt met rijststroop van zonnatura? Ingrediënten: volkoren speltvlokken, rijststroop, volkoren speltmeel, palmolie, rijstcrisps en gepofte spelt. Is dit dan ook hoog in fodmap’s?
Groetjes
Lotte
Dit hangt van je eigen tollerantie af. Daarbij is dit product niet exact getest op het gehalte fodmaps dus kunnen we hier ook geen goed of fout bij zetten. Wel kunnen we verwachten, kijkend naar de ingrediënten, dat je hier wel een beetje van zou kunnen eten: maar niet te veel! Aangezien het nog steeds geen zuurdesem spelt is, maar gewoon spelt bevat dit alsnog fodmaps, alleen minder dan bijvoorbeeld in tarwe.
Als het fermenteren het fodmap gehalte verlaagt, hoe zit het dan met andere desembroden? Zou tarwedesem dan ook gaan? Ik bak zelf en het zou fijn zijn als ik weer wat meer kan variëren . En pannenkoeken op basis van desem?
Beste Heli
Fermenteren verlaagt inderdaad het FODMAP gehalte van veel voedingsmiddelen. En ook van tarwe! Volgens recent onderzoek zou 1 tarwedesemboterham prima kunnen. Wij adviseren het nog niet in de eliminatiefase (anders wordt het toch wel ingewikkeld voor velen) en het is prima om ermee te beginnen tijdens de herintroductiefase. Dus als je fructanen gaat testen kan je prima beginnen met een tarwedesembroodje.
En wat bedoel je pannenkoeken op basis van desem?
Dank je voor je antwoord!
Pannenkoeken kun je ook met desem maken, zie bv http://uitdekeukenvanarden.blogspot.nl/2013/08/pannenkoeken-met-zuurdesem.html?m=1 .
Als ik jouw bericht goed interpreteer moet daar wel iets mee te doen zijn.
NACH VIER STUNDEN Teigruhe ist der FODMAP-wert auf 10 Prozent gesunken. (Frierich Longin Universitet Hohenheim BDR.Er is geen verschil in de FODMAP-waarden , niet bij tarwe of spelt.De spelt die in Nederland geteeld (meestal Franckenkorn) is gekruist met tarwe, ivm; opbrengst en stabiliteit. DUS: er is geen verschil in broden gebakken van de gangbare graansoorten als niet een productie-proces heeft plaatsgevonden van minimaal 4 uren aan rijstijden en gebruik makende van voordeeg cq. desem. Over zowel tarwe als spelt zijn veel onwaarheden. Groet.
Beste August
Ik had u al een mail toegestuurd. Kunt u laten weten waar u de info vandaan heeft mbt verschil tarwe en spelt? We zijn daar wel geinteresseerd in! Alvast bedankt!
Wat ik graag wil weten is dat er op de ingrediënten lijst vaak staat: speltbloem (tarwe) speltbloem verdraag ik redelijk maar tarwe niet. Hoe moet ik dit nou lezen: als speltbloem of toch tarwebloem?
Hoi Brigitte, speltbloem is speltbloem. Alleen spelt is een ‘zusje’ van graan tarwe. Spelt bevat minder fructanen dan tarwe, en tarwe is een allergeen en dat moet verplicht vermeld worden op het etiket. Dus je kan het lezen als speltbloem.