Het vinden van een kant-en-klare bouillon die volledig vrij is van ui én knoflook lijkt simpel… totdat je in de supermarkt staat.
In de praktijk blijkt het bijna onmogelijk.

Ui, knoflook, sjalot, prei en en “groente-aroma’s” worden standaard gebruikt in:

• groentebouillon
• kippenbouillon
• runderbouillon
• biologische varianten
• poeders en blokjes
• zelfs in “clean label” en “eco”-producten

En het wordt nog lastiger…..

Etiketten van bouillonblokjes kloppen vaak niet (meer)

⚠️ Dit is een van de grootste problemen voor FODMAP’ers.

Waarom?

1. Recepturen worden regelmatig aangepast
   Een bouillonblokje dat vorig jaar veilig was, bevat nu vaak wel ui.
2. Online ingrediëntenlijsten zijn vaak NIET up-to-date
   Supermarktwebsites tonen vaak oude of onvolledige lijsten. Ze verversen hun productdata traag. Het kan weken tot maanden achterlopen.
3. Zelfde productnaam, andere receptuur
   Een rundvleesbouillonblokje van Knorr in Nederland kan iets anders bevatten dan exact hetzelfde blokje in België of Duitsland.
4. “Aroma” en “groente-extract” kunnen ui/knoflook verbergen
   En dat wordt meestal niet uitgesplitst op het etiket. Frabikanten hoeven niet te vermelden waaruit het aroma is geëxtraheerd. In bouillon is dat bijna altijd ui of knoflook.
5. Exportvarianten (zoals Zwitserse of horeca-uitvoeringen) bevatten soms ook ui, ook al lijkt de verpakking hetzelfde.

Daarom geldt voor bouillon tijdens de eliminatiefase:

👉 Altijd zelf het etiket controleren
👉 Als er twijfel is: niet kopen
👉 Zie je “aroma” zonder specificatie? Liever laten staan
👉 Gebruik bij voorkeur zelfgemaakte bouillon

Waar moet je op letten in de supermarkt?

Vermijd vooral:

❌ Ui

• Uienpoeder
• Uienextract
• Prei / preipoeder
• Sjalot
• Groente-extract (meestal ui)
• “Aroma” (onduidelijk → vaak allium)

❌ Knoflook

• Knoflookpoeder
• Knoflookextract
• Kruidenmix / specerijenmix (zonder uitsplitsing)

❌ Verdachte termen

• “aroma”
• “natural flavour”
• “groente-aroma”
• “kruidenextract”
• “gistextract” (kan ui bevatten als het zit in bouillon, chips, kruidenmixen)

Als één van deze termen op het etiket staat → niet kopen.
En bij twijfel: terugleggen.

Monash: Aroma’s en natural flavours worden meestal gemaakt via water- of alcoholextractie.
En dat betekent:

• fructanen komen wél mee in het extract
• aroma’s worden daarna geconcentreerd
• zelfs in kleine hoeveelheden kunnen FODMAPs aanwezig zijn
• je hebt geen controle over de bron (ui, knoflook, sjalot, prei…)

👉 Aroma’s zijn een risicofactor tijdens de eliminatiefase. Een aroma kan zo geconcentreerd zijn dat het boven de Monash cut-off uitkomt en daarmee FODMAP-rijk wordt. Daarom valt aroma in categorie “Onbekend FODMAP-niveau → vermijden in eliminatiefase”

“Natuurlijk aroma van X” is wél helder als er staat:

• “natuurlijk aroma van limoen”
• “natuurlijk paprika-aroma”
• “aroma (tijm)”
  …dan weet je dat het veilig is.

(Note: The USDA states that ‘natural flavor’, ‘flavor’ or ‘flavors’ may include garlic power, garlic juice, onion powder & onion juice on meat and poultry labels. https://www.monashfodmap.com/blog/update-label-reading/. In sommige landen (Australië, VS) staat in de app: “Avoid products containing ‘flavour’ during elimination unless the manufacturer can confirm they do not contain onion or garlic.” Helaas in niet zichtbaar in de Europese app).

De Europese Unie heeft één duidelijke regel: Aroma’s hoeven NIET te vermelden waarvan ze afkomstig zijn (bijv. ui of knoflook), tenzij dat specifiek wordt aangegeven of tenzij het een allergeen is.

Conclusie

Een écht low FODMAP bouillonblokje is bijna niet te vinden.
Daarom:

• Zelf maken = altijd de beste optie
• Etiketten altijd checken
• Bij twijfel niet kopen
• Bouillonblokjes kunnen vaak pas ná de herintroductiefase weer terugkomen in je dieet

Low FODMAP Bouillon – Officieel Basisrecept

(1,5–2 liter bouillon – 100% veilig voor eliminatiefase)

Ingrediënten (low FODMAP)

Voor 1,5–2 liter bouillon:

• 100 g courgette (low FODMAP hoeveelheid, geeft body)
• 1 middelgrote wortel (ca. 70–100 g)
• Groene deel van 1 prei (alleen het groene deel, wit → hoog FODMAP)
• Bleekselderijblad of groene stengels (optioneel, max 15–20 g per liter)
• 1 klein laurierblaadje
• 2–3 takjes peterselie
• 2 takjes tijm of ½ tl gedroogde tijm
• 5–7 peperkorrels
• ½–1 tl zout (naar smaak, liever minder → later afmaken in gerechten)
• 1,5–2 liter water

Optioneel (voor extra smaak): een klein stukje engelwortel of lavasblad (maggikruid) of een stukje knolselderij.

Bereiding

1. Snijd courgette, wortel, groene prei en bleekselderijgroen grof.
2. Doe alles in een grote pan met water, kruiden, peper en zout.
3. Breng aan de kook en laat 30–45 minuten zacht trekken.
4. Zeef de bouillon.
5. Proef → voeg eventueel extra zout of kruiden toe.

Gebruik direct, of laat afkoelen en bewaar:

• 4 dagen in koelkast
• 3 maanden in vriezer (tip: invriezen in ijsblokbakjes)

Ga jij zelf low FODMAP bouillon maken?