FODMAP-dieet voorspellingen

Kun je voorspellen of iemand baat heeft bij het FODMAP-dieet?

Als diëtist weet je hoe effectief het FODMAP-dieet kan zijn bij PDS. Maar ook: niet elke cliënt reageert er even goed op. Hoe mooi zou het zijn als je vooraf kunt inschatten wie waarschijnlijk wél of juist niet goed reageert op dit dieet?

Een recente narrative review (Manning et al., 2025) brengt de huidige stand van zaken in kaart. Wat blijkt? Er zijn al verschillende voorspellende factoren onderzocht – sommige bruikbaar in de praktijk, andere vooral nog in onderzoeksfase.

🔹 Klinische en psychologische markers: het meest veelbelovend

Voor de dagelijkse praktijk blijken deze het meest praktisch en betrouwbaar. Denk aan:

• IBS-SSS (symptoomernstscore)

• Angst- en depressiemetingen (zoals HADS of PHQ-9)

• Algemene gezondheidsperceptie

Deze gegevens zijn relatief eenvoudig te verzamelen via gevalideerde vragenlijsten en geven een goede indruk van wie mogelijk baat heeft bij het dieet.

🧰 Praktische tools die je als diëtist kunt inzetten

Wil je als diëtist een completer beeld krijgen van de cliënt vóór en tijdens de behandeling? Dan zijn er verschillende gevalideerde instrumenten die je direct in je praktijk kunt gebruiken:

• IBS-SSS – meet de ernst van de PDS-klachten op 5 domeinen

• PDS-test (Rome IV screener) – helpt bij het stellen van de diagnose op basis van Rome IV-criteria

• VAS-scores (Visual Analogue Scale) – handig om pijn, opgeblazen gevoel of stoelgang te kwantificeren

• QOL-vragenlijsten – meten de impact van PDS op kwaliteit van leven

Door deze tools te gebruiken kun je gerichter advies geven, progressie volgen én beter communiceren met huisarts of MDL-arts indien nodig.

➡️ In mijn opleiding INFLATE gaan we hier uitgebreid op in. Je leert niet alleen wat je kunt gebruiken, maar ook wanneer, bij wie en hoe je het toepast in de praktijk. Het helpt je om je rol als darmexpert verder te verdiepen en evidence-based te onderbouwen.

🔬 Biologische markers: interessant, maar nog niet praktijkrijp

Er wordt ook volop gekeken naar biologische voorspellers, zoals:

• Waterstofademtesten

• Microbioomanalyses

• Vluchtige organische stoffen (VOS), die iets zeggen over fermentatieprocessen in de darm

Hoewel deze markers inhoudelijk interessant zijn, is hun inzet in de praktijk nog beperkt vanwege kosten, beschikbaarheid en gebrek aan standaardisatie.

📌 Wat kun jij als diëtist hiermee?

Totdat er meer gestandaardiseerde en gevalideerde biologische tools beschikbaar zijn, blijven de klinische en psychologische markers het meest bruikbaar in jouw spreekkamer.

Het onderstrepen van de rol van mentale gezondheid en symptoomernst bij behandelkeuzes, helpt bij het maken van realistischer behandelverwachtingen en betere afstemming met de cliënt.

📚 Bron: Manning LP, Tuck CJ, Biesiekierski JR. Predicting response to the low FODMAP diet in irritable bowel syndrome: Current evidence and clinical considerations. Asia Pac J Clin Nutr. 2025 Jun;34(3):373-385.

👉 Wil je meer leren over het inzetten van deze tools in jouw praktijk? Kijk dan eens naar de INFLATE-opleiding voor diëtisten – een 6 maanden durend traject met masterclasses, Q&A’s en een rijke online leeromgeving rondom PDS, FODMAP en alles wat erbij komt kijken.