Afgelopen week volgde ik een webinar van een MDL-arts over “zin en onzin van testen bij PDS”.
Hij zei iets dat me meteen triggerde:
“SIBO-ademtesten zijn onbetrouwbaar en eigenlijk zouden we ze niet meer moeten gebruiken.”
Dat hoor ik vaker de laatste tijd. En eerlijk is eerlijk — ik snap waar het vandaan komt.
Maar ik denk ook: het ligt iets genuanceerder.
Dus dook ik in de literatuur. Want wat weten we nu écht over de betrouwbaarheid van ademtesten bij SIBO?
De oorsprong van de discussie van ademtesten
Jaren geleden werd gedacht dat SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) een belangrijke oorzaak kon zijn van PDS.
De hypothese was simpel: als er te veel bacteriën in de dunne darm zitten, krijg je gasvorming, opgeblazen gevoel, buikpijn… precies de klachten die we bij PDS zien.
Maar volgens Kashyap et al. (2024) is die zogenaamde SIBO-IBS-hypothese na twintig jaar onderzoek nog steeds niet bewezen.
Hij schrijft letterlijk:
“Breath testing to diagnose SIBO in patients with IBS is inaccurate and should be abandoned as a diagnostic test for this purpose.”
Dat is nogal een uitspraak.
In zijn review benadrukt Kashyap ook dat ademtesten vaak vals-positieve uitslagen geven — soms zelfs bij gezonde mensen zonder klachten.
Hij waarschuwt dat dit kan leiden tot onnodige antibioticakuren en verwarring bij patiënten.
Wat zeggen de Europese richtlijnen?
Ik wilde weten of dit ook echt de officiële consensus is.
En dat blijkt genuanceerder.
De Europese consensus (Gasbarrini et al., 2021) zegt namelijk niet dat ademtesten “verboden” zijn, maar dat ze alleen zinvol zijn bij de juiste patiënt.
“Until a true gold standard is established, H₂ breath testing can be used for the diagnostic evaluation of SIBO.”
En dan komt de belangrijke nuance:
“H₂ breath testing with lactulose or glucose may result in false-positive diagnoses caused by rapid transit and early colonic fermentation.”
Met andere woorden:
👉 Je kunt een ademtest doen, maar alleen
- bij duidelijke klachten of
- risicofactoren (zoals opgeblazen gevoel, winderigheid, malabsorptie) én
- als andere diagnoses zijn uitgesloten.
Er is dus momenteel geen consensus over de optimale test voor de diagnose van SIBO.
Hoe (on)betrouwbaar zijn die ademtesten nu echt?
Gezonde mensen produceren ongeveer 100 ml darmgas, bestaande uit waterstof, koolstofdioxide, methaan en waterstofsulfide. Hiervan worden waterstof en methaan uitsluitend geproduceerd door fermentatie van koolhydraten door darmmicroben.
Een suiker, meestal glucose of lactulose, wordt gebruikt als substraat voor ademtesten.
Glucose is een monosacharide die voornamelijk in de proximale dunne darm (eerdere deel) wordt opgenomen, terwijl lactulose een synthetische, niet-absorbeerbare disacharide is die fermentatie ondergaat in de dikke darm.
Onder normale fysiologische omstandigheden wordt glucose bijna volledig opgenomen in de proximale
dunne darm. Bij aanwezigheid van overmatige bacteriën in de dunne darm wordt glucose echter gefermenteerd, waarbij de gassen vrijkomen. Deze gassen worden vervolgens opgenomen in de bloedbaan en worden via de longen uitgeademd. Deze gassen kunnen vervolgens worden gemeten in uitgeademde lucht met behulp van een ademanalyseapparaat.
Evenzo ondergaat lactulose, bij aanwezigheid van overmatige bacteriën in de dunne darm, eerder fermentatie dan verwacht.
Welke test is nu beter: met glucose of lactulose?
- De lactulose-ademtest is gevoelig, maar minder specifiek: hij meet de hele dunne darm, maar geeft vaker vals-positieve uitslagen bij een snelle transit.
- De glucose-ademtest is specifieker, maar meet alleen het proximale (eerste) deel van de dunne darm — en mist daardoor distale (verderop in de dunne darm) overgroei. Glucose-ademtest kan ook vals positieve resultaten geven voor fermentatie in de dikke darm met name bij een snelle darmpassage of na maag- of darmoperaties.
Kortom: beide testen hebben hun beperkingen. Omdat lactulose de hele dunne darm doorloopt, kiezen sommige onderzoekers eerder voor een lactulose-ademtest.
Hoe betrouwbaar is de ademtest?
De cijfers verschillen per studie, maar dit is ongeveer wat we weten:
- In onderzoeken van Rezaie et al. (2017) en Ghoshal et al. (2020) werd bij 30–40% van gezonde proefpersonen een positieve ademtest gevonden.
Maar omdat er geen gouden standaard bestaat (de “echte” test is een dunne-darmaspiraat, die invasief en kostbaar is), zijn ademtesten nog steeds het meest praktische hulpmiddel dat we hebben. Ademtesten zijn een goedkope, niet-invasieve en relatief eenvoudige manier om te testen op SIBO.
🦠 Komt SIBO dan wél voor bij PDS?
Ja, maar minder vaak dan vroeger werd gedacht.
In een recente studie van Mion et al. (2024) werd SIBO vooral gezien bij mensen met:
- vertraagde motiliteit (bijv. door diabetes of neurologische aandoeningen)
- anatomische afwijkingen (na darmoperaties of stricturen)
- langdurig gebruik van maagzuurremmers
Niet bij iedereen met PDS, maar bij een duidelijke subgroep.
Wat betekent dit voor jou als diëtist of therapeut?
Als jij twijfelt of je cliënt mogelijk SIBO heeft, kun je een ademtest overwegen,
maar besef wel dat veel artsen er terughoudend mee zijn —
vooral door de grote variatie in betrouwbaarheid en interpretatie.
Dus als je test,
✅ kies dan de juiste test (glucose of lactulose, afhankelijk van wat je wilt meten),
✅ laat hem goed uitvoeren,
✅ en weet hoe je de resultaten moet interpreteren.
En bedenk altijd: het doel is niet een “label”, maar klachtenvermindering.
Een MDL-arts zei het mooi in dat webinar:
“Als een behandeling geen kwaad kan en de patiënt voelt zich beter, dan is dat óók waardevol.”
Precies dat geldt bij SIBO.
Je hoeft niet altijd de diagnose zwart-op-wit te hebben om een behandelplan te maken.
De praktijk is wat telt
In de praktijk richt ik me liever op:
- verbeteren van darmmotiliteit,
- het ondersteunen van de darmmicrobiota met probiotica en suppletie,
- voedingstekorten identificeren en aanvullen
- en natuurlijk dieet een leefstijlaanpassingen
Want uiteindelijk is dat wat écht verschil maakt bij PDS-klachten.
🎓 Meer leren over SIBO?
Wil je precies weten hoe je SIBO herkent, test, behandelt en begeleidt in de praktijk?
In mijn e-learning “Alles over SIBO” duik ik dieper in:
- de verschillende testmethodes,
- interpretatie van uitslagen,
- supplementen en kruiden,
- en behandelstrategieën bij obstipatie- en diarree-dominante SIBO.
👉 Klik hier voor meer info over de e-learning “Alles over SIBO”
Bronnen o.a.:
Adike (2017), Small Intestinal Bacterial Overgrowth. Nutritional Implications, Diagnosis, and Management.
Goshall (2017), Small Intestinal Bacterial Overgrowth and Irritable Bowel Syndrome: A Bridge between Functional Organic Dichotomy.
Goshal (2019), A meta-analysis on small intestinal bacterial overgrowth n patients with different subtypes of irritable bowel syndrome.
Hammer (2021), European guideline on indications, performance, and clinical impact of hydrogen and methane breath tests in adult and pediatric patients.
Rezaie (2017), Hydrogen and Methane-Based Breath Testing in Gastrointestinal Disorders: The North American Consensus.
No comments yet.